الدوال الزائدية
تعتبر هذه الدوال مشابهة للدوال المثلثية من حيث الخواص والرموز إلا أنها هنا تعتمد على القيمتين e–x , ex حيث أن:
sinh(x) = ½(ex – e–x)
cosh(x) = ½(ex + e–x)
sinh بالعربية حاز ( ز توضع في منتصف ا من حا ) وتقرأ جاز (الترجمة المصرية) ويقاس عليه باقي الدوال مثل حتاز ، طاز، ...
وعليه يكون باقي الدوال الزائدية هي:
tanh(x) = sinh(x) : cosh(x)
coth(x) = cosh(x) : sinh(x)
sech(x) = 1 : cosh(x)
csch(x) = 1 : sinh(x)
والمنحنيات البيانية لهذه الدوال نبينه بالمخططات
أو
sinh(x) , sech(x) , cosh(x) , csch(x) , tanh(x) , coth(x)
و
والقوانين الخاصة بها ( المتطابقات ) هي:
sinh(a ± b) = sinh a cosh b ± cosh a sinh b cosh(a ± b) = cosh a cosh b ± sinh a sinh b
tanh a ± tanh b tanh(a ± b) = ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 ± tanh a tanh b |
ex = sinh(x) + cosh(x) e–x = cosh(x) – sinh(x)
|
cosh2(x) – sinh2(x) = 1 sech2(x) + tanh2(x) = 1 coth2(x) – csch2(x) = 1 |
2tanh(x) tanh(2x) = ـــــــــــــــــــــــــــــ 1 ± tanh2x cosh2(x) = ½(cosh(2x) + 1) sinh2(x) = ½(cosh(2x) – 1) |
sinh(2x) = 2 sinh(x) cosh(x) cosh(2x) = sinh2x + cosh2x OR cosh(2x) = 2sinh2x + 1 OR cosh(2x) = 2cosh2x – 1
|
sinh(–x) = – sinh(x) cosh(–x) = cosh(x) tanh(–x) = – tanh(x) |
sinh a cosh b = ½[sinh(a + b) + sinh(a – b)] cosh a sinh b = ½[sinh(a + b) – sinh(a – b)] cosh a cosh b = ½[cosh(a + b) + cosh(a – b)] sinh a sinh b = ½[cosh(a + b) – cosh(a – b)] |
tansh x = sinh x : cosh x sech x = 1 : sinh x csch x = 1 : cosh x coth x = 1 : tanh x |
sinh a + sinh b =2sinh½(a+b)cosh½(a–b) sinh a – sinh b =2cosh½(a+b)sinh½(a–b) cosh a + cosh b =2cosh½(a+b)cosh½(a–b) cosh a – sinh b =2sinh½(a+b)sinh½(a–b) |